Vào một sang chủ nhật đẹp trời chủ nhật tuần trước, trên đoạn đường quốc lộ 1A thuộc tỉnh Quảng Nam, một tài xế xe tải chở xoài vụng về tránh một xe máy chạy cùng chiều, cua tay lái gấp, và làm chiếc xe lận nghiêng. Hơn chục tấn xoàn tràn ra đường người dân không ai bảo ai xúm lại chia nhau bảo vệ hiện trường, và dúp tài xế thu gom xoài nằm vung vãi. Các báo đăng một tin ngăn về thông tin ngày hôm sau. Rồi câu chuyện rơi vào quên lãng.
Điều này làm nhiều người suy nghỉ.
Tôi tin chắc rằng nếu như người dân lao vào hôi xoài thì ngay lập tức dư luận lại được phen dậy sóng, như vụ hôi bia ở Đồng Nai, Hay vụ đánh kẻ trộm chó, hay vụ công nhân Thái Nguyên đốt xe máy… trên các mặt báo lại đầy những cảnh báo về đạo đức xã hội thay đổi, và người ta lại hổ thẹn cho nhau trước các bạn bè quốc tế. vậy tại sao hôm đó các ống kính của các nhà bình luận không chụp được cảnh người dân đang tươi cười, nhễ nhại mồ hôi khuân xoài cho tài xế, như họ đã từng Zoom vào khuôn mặt tươi tắn nhễ nhại khuôn bia. Cách đây một thời gian? Sao không có ai phỏng vân anh tài xế thở phào nhẹ nhỏm vì không hải đền hàng? Và mấy hôm sau không có người dân nào căng băng rôn ven đường tôi Tự hào là người Quảng Nam..
Câu chuyên nhỏ này cho ta thấy là chúng ta, một cách vô thức, thờ ơ với tin tốt, nhưng lại quan tâm đặc biệt tới tin xấu.
Tin tức về những tệ nạn, hay bất cập trong xã hội cung cấp cho ta những cái cớ để than phiền kêu ca. phàn nàn bực dọc. cáu kỉnh, chê bai đang trở thành những trạng thái thường trực trong dư luận. các trạng thái này được gói ghém tài tình trong từ Búc xúc. Không từ tiếng Việt Nào lại có một sự thăng tiến ngoại mục đến như vây. Từ chổ vô danh cách đây 7- 10 năm bây giờ nếu gõ từ Búc xúc vào Google ta có được 29 triệu kết quả liên quan đến từ này. Một con số ấ tượng cho một từ có làn da xấu xí như vậy.
Vì sao chúng ta lại ưu tin tin xấu đắm đuối với chúng, thay vi chú ý tới những điều tốt lành mà mọi người đã và đang làm? Tại sao lại như thế? Vì sao chúng ta mốn kêu ca, phàn nàn thay vì vui tươi truyền tay nhau những tin vui. Những câu chuyên đẹp.? hội chứng búc xúc mới nghe tưởng chừng vô lý, nhưng nó có những lý do tâm lý đằng sau.
Trước hết khi lên tiếng thanh phiền về ai hay một việc gì đó, chúng ta luôn cố chứng tỏ cho bản thân là chúng ta không thờ ơ. Vô cảm, mà vẫn quan tâm, lo lắng, hơn nưa, khi chê trách người khác, chúng ta cảm thấy mình ưu việt về mặt đạo đức. và luôn tự hài lòng là mình tốt đẹp hơn. Càng có nhiêu các vụ cướp tiệm vàng, bác sỹ vứt xác bện nhân, các vụ thảm sát. Bảo mẫu đánh trẻ em. Hôi của, chúng ta càng có cơ hội tự nhủ rằng mình không phải họ, chúng ta chỉ không may bị chung sống cùng họ, nhưng thực chất chúng ta có ưu tú hơn ho??
Khi bày tỏ sự búc xúc một cách khéo léo chúng ta tự tuyên bố mình chúng ta không thuộc về bên thủ phạm. mà mình thuộc về phía người bị hại, mình là nạn nhân.
Dần dần chúng ta đâm ra nghiện những các lắc đầu, các chép miệng, lúc thì ta phẩn nộ, khi chỉ cười buồn. cảm giá mình tốt đẹp, đầy sự quan tâm, cộng với sự vô can, không liên đới, không chịu trách nhiệm là một cam giác êm ái. Nó cúng giúp ta xoa dịu những bứt rứt lương tâm thi thoản nổi lên. Khi chúng ta cảm thấy lờ mờ chúng ta không đủ dũng cảm đễ làm hết những gì có thể làm trước những sai trái trong xã hội. những lúc đó, cách trấn an bản thân là tỏa ra bức xúc một cách gay gắt.
Nhưng chúng ta không vô can. Cuộc sống của mỗi cá nhân chúng ta đang đặt trên nền của bao bất công và phi lý. Những viên gạch xây nên ngôi nhà của chúng ta được đóng bởi những đứa trẻ có tuổi thơ vất vã. Cái ti vi chúng ta đang xem được làm bới những người công nhân di cư có một cuộc sống buồn tẻ và khốn khó, con cái của họ bị khó dẽ khi tới trường vì không có hộ khẩu.
Cho nên lần tới khi chúng ta ngôi ăn ở một nhà hàng hay một nơi nào sang trong như một resorr bên bở biển, bạn cũng đừng bức xúc với mấy người phục vụ quê mùa đang long ngón rót rượu vang vào một cốc uống ước cam. Hảy kiêm nhường, khi họ đứng trước mặt bạn, bởi gia đình họ có thể vừa bị đuổi ra khỏi nơi nà, và nơi làng họ có thể đã bị xóa sổ đễ biến thành nơi bạn đang nghỉ ngơi. Có thể chúng ta không phải là người trực tiếp tạo ra bất công, nhưng cuộc sống của chúng ta đang phụ thuộc vào nhau.
Ý thức được điều đó là việc mà ta có thể làm. Ngoài việc chúng ta chuyên tay nhau những câu chuyện tốt đẹp, để chúng ta có thể nhân được sự công nhận và giá trị xứng đáng.
khi còn tỉnh táo chúng ta đừng ngồi đó trách nhau, đừng mang một ai ra để phân trần đàm đạo, mà hảy để thời gian ấy suy xét lại mình, làm sao cho tốt, chuẩn mực đạo đức không thể đánh giá theo số đông. Mà là những gì mình đang hành động đang làm vì mình và vì mọi người.
